Artyleria przeciwlotnicza » Jednostki artylerii przeciwlotniczej

11 dywizjon artylerii przeciwlotniczej - Dęblin
11 dywizjon artylerii przeciwlotniczej - Dęblin

Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 23 września 1937 r. oraz 27 października 1937 r. sformowano w Dęblinie 11 samodzielny dywizjon artylerii przeciwlotniczej. Jednostka została zakwaterowana w koszarach na Zajezierzu. Sformowano ją do osłony ośrodka wyszkolenia i zaopatrzenia lotnictwa.

 

Organizację i dowodzenie dyonem powierzono mjr. art. Romanowi Niemczyńskiemu. Rozkazem szefa Administracji Armii z dnia 23 listopada 1937 r. początkowo dywizjon składał się z dwóch baterii po 4 armaty przeciwlotnicze półstałe 75 mm wz.97/25. Później rozbudowano go o 3-cią baterię 4 armat 40 mm wz.36.

 

Pod względem fachowego wyszkolenia i inspekcji pododdział podlegał początkowo dowódcy 11 Grupy Artylerii, później Grupy Artylerii Przeciwlotniczej, a tuż przed wybuchem wojny – dowódcy 1 Grupy Artylerii Przeciwlotniczej.

 

Dnia 16 stycznia 1939 r. mjr. Niemczyński został zastąpiony na stanowisku dowódcy przez mjr. art. Wiktora Boguckiego.

 

Rok 1939. Żołnierze 11 daplot przed koszarami w Stężycy.

Fot. z kolekcji Pana Jarosława Frąckiewicza.

 

 

 

Od 10 maja 1939 r. 11 daplot przeniósł się do nowo wybudowanych koszar w Stężycy. Od 11 kwietnia 1939 r. prowadził szkolenia młodszego rocznika na poligonie w Toruniu. W związku z napięciem międzynarodowym oraz coraz częstszymi przypadkami naruszania obszaru powietrznego Polski, na rozkaz Inspektowa OPL Państwa, niektóre jednostki artylerii p-lot zajęły stanowiska ogniowe. 11 daplot zajął je 12 kwietnia 1939 r. o godz. 6:00.

 

11 dywizjon nie otrzymał sztandaru przed wybuchem wojny. Nie było także wyznaczonej daty święta dyonu.

 

Dowódcy

W latach 1937 - 1939 funkcję dowódcy 11 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej sprawowali kolejno:

  • mjr. art. Roman Niemczyński – od 01.09.1937 r. do 9.01.1939 r.;

  • mjr. art. Wiktor Boguski – od 16.01.1939 r. do 28.08.1939 r.

Kadra

Na dzień 10 czerwca 1938 r. dowódcą 1 baterii był kpt. Kazimierz Kociuba, a dowódcą 2 baterii kpt. Franciszek Łabiak.

 

Na dzień 23 marca 1939 r. kadra zawodowa 11 daplot przedstawiała się następująco:

  • dowództwo dywizjonu:

    • dowódca – mjr. art. Wiktor Bogucki

    • adiutant – por.art. Julian Kazimierz Trybalski

    • pomocnik dowódcy ds. gospodarczych – Henryk Marczak (stopień nieustalony)

    • oficer mobilizacyjny – por.art. Zbigniew Stanisław Piórecki

    • oficer techniczny – kpt.art. Marian Nawrock

  • pluton łączności - ppor.art. Wojciech Stanisław Przyczynek

  • 1 bateria (40 mm):

    • dowódca baterii – por.art. Alfred Adam Słociński

    • dowódca plutonu – ppor.art. Włodzimierz Lisowski

  • 2 bateria (75 mm):

    • dowódca baterii – kpt.art. Kazimierz Franciszek Kociuba

  • 3 bateria (75 mm):

    • dowódca baterii – kpt.art. Jerzy Michał Offmański

    • dowódca plutonu – ppor.art. Mirosław Grzegorz Jędrzejczak

 

Okres mobilizacji

Mobilizacja dla dywizjonu rozpoczęła się dnia 24 sierpnia 1939 r. 11 dywizjon w trakcje mobilizacji, pod względem materiałowym poporządkowany był dowódcy 28. pal. Zgodnie z planem mobilizacyjnym, w trakcje mobilizacji alarmowej znajdował się w  grupie jednostek oznaczonych kolorem brązowym  (podgrupa 2 – OPL). Wystawiał jeden dywizjon nr 111 dla OPL kraju (mobilizowany G2+24) oraz 2 samodzielne baterie typu A u numerach 2 i 22 odpowiednio dla 2 i 22 dywizji piechoty - mobilizowane G2+28 i G2+32. 

 

Nadwyżki dywizjonu, pozostałe po zakończeniu mobilizacji, przekazane zostały do Ośrodka Zapasowego Artylerii Przeciwlotniczej nr 1 w Warszawie. Po zakończeniu mobilizacji i przekazaniu nadwyżek dywizjon uległ rozformowaniu.

 

Szlak bojowy

111 Dywizjon Połstały Artylerii Przeciwlotniczej typu II – 16 armat 75 mm wz.97/25. Zmobilizowany dla OPL Dęblina. Dowodzony przez mjr Wiktora Boguckiego. Składał się ze 111, 112, 113 i 114 baterii, dowodzonych kolejno przez kpt. Mariana Nawrockiego, por. Juliana Kazimierza Trybalskiego, ppor. Mirosława Grzegorza Jędrzejczaka oraz kpt. Kazimierza Franciszka Kociubę. Baterie zajmowały stanowiska wokół Dęblina i broniły go do dnia 9 września 1939 r. Następnie na rozkaz ppłk Ireneusza Kobielskiego opuściły stanowiska i rozpoczęły wycofywanie się w kierunku Kocka, Brześcia i Łucka, a stąd ponownie w kierunku Kocka, gdzie rozwiązano dywizjon.

 

Wrzesień 1939 r. Opuszczone stanowisko 111 dywizjonu na Mierzwiączce.

Fot. z kolekcji Pana Jarosława Frąckiewicza.

 

 

2 bateria motorowa artylerii przeciwlotniczej typu A -  przydzielona została do 2 Dywizji Piechoty Legionów. Dowodzona przez por. Alfreda Adama Słocińskiego. Ostatecznie weszła w skład OPL Dęblina i jako ostatnia jednostka p-lot opuściła miasto. Swój szlak bojowy zakończyła pod koniec września 1939 r.

 

22 bateria motorowa artylerii przeciwlotniczej typu A - przydzielona została do 22 Dywizji Piechoty Górskiej. Dowodzona przez por. rez. Janusza Makarczyka. Jej przydział zmieniono i weszła w skład OPL Sandomierza. Później bateria walczyła w pierwszej bitwie tomaszowskiej, podczas której zakończyła swoją działalność bojową.

 


Więcej o historii koszar w Stężycy do przeczytania w artykule Pana Jarosława Frąckiewicza pt. "Tajemnice stężyckich koszar."