Wyposażenie » Pojazdy artylerii p-lot

Samochód telefoniczny PF 508/518 wraz z przyczepką telefoniczną wz.37
Samochód telefoniczny PF 508/518 wraz z przyczepką telefoniczną wz.37

Pierwszy egzemplarz samochodu telefonicznego PF 508/518 powstał w 1936 roku z myślą o zapewnieniu łączności kablowej oddziałom zmotoryzowanym – artylerii przeciwlotniczej, artylerii motorowej oraz wyższym dowództwom WP, których łączność przed wybuchem wojny została już częściowo zmotoryzowana.

 

Podstawą do stworzenia specjalistycznego nadwozia łącznościowego była rama od produkowanego seryjnie PF 508 III jednak już z szeregiem zmian zawartych w nieco większym modelu Fiata oznaczonym numerem 518. Rama, silnik FIAT 108 (PZInż 117) wraz ze skrzynią biegów, układ kierowniczy oraz przednia część blach z charakterystyczną osłoną silnika pochodziła od modelu 508. Biorąc pod uwagę planowane przeciążenia wymieniono tylny most na ten montowany w samochodach PF 518 (skrócony) oraz wzmocniono tylny zespół resorowy dodając 1-2 pióra. Ponadto w początkowym wariancie zaraz za skrzynią biegów wbudowano terenowy reduktor oraz wprowadzono blokadę mechanizmu różnicowego, w środkowej części ramy dodano wzmocnienia – całość zmian miała zapewnić trwałość konstrukcji i odpowiednie walory trakcyjne podczas jazdy w terenie. Przeprowadzone intensywne próby terenowe wykazały szereg wad dlatego dodano wsporniki dla dwóch bocznych (zapasowych) kół nośnych, które zmniejszały szanse na zawieszenie się samochodu podczas przekraczania poprzecznych przeszkód, np. powalonych pni drzew. Dotychczasowy reduktor umieszczono wraz z czterobiegową skrzynią biegów w jednej obudowie bazując jednak nadal na podzespołach wersji PF 508 III.

 

Przekonstruowana tylna część ramy wyposażona została w hak pozwalający na holowanie specjalistycznej przyczepy łączności przewożącej sprzęt oraz w razie konieczności jednego członka załogi. Producentem ram samochodów w wersji PF 508/518, wykonywanych z kształtowników stalowych o profilu ceowym, były poznańskie zakłady H.Cegielski S.A. nadwozia zaś powstawały w Nadwoziowni Specjalnej PZInż. Pod hakiem znajdował się uchwyt na charakterystyczny wbijak ziemny łączności oraz zapasowe resory.

 

Nadwozie wozu telefonicznego stanowiły zamknięta kabina kierowcy i pasażera o szkielecie wykonanym z twardego, suchego drewna obitego blachą dwukrotnie dekapowaną i lakierowaną natryskowo. Drewniane stopnie przedziału kierowcy okuto kątownikami blaszanymi i połączono z półbłotnikami osłaniającymi koła zapasowe środkowej osi. W pobliżu koła zapasowego, obok przedziału kierowcy umocowana była ostroga uziemiająca. Sam przedział kierowcy był wewnątrz malowany farbą gruntową kolory szarego, a następnie  od dołu do wysokości oparć pomalowany farbą lakierową koloru czarnego, powyżej zaś jasno szarą farbą lakierową. Poduszka siedzenia kierowcy pokryta była brezentem, a jej naroża dla zwiększenia wytrzymałości obszyto brązową skórą. Pomocą kierowcy były również elektromagnetyczne kierunkowskazy każdy z żarówką rurkową 12 V 5 W. Uchwyty dla 2 karabinków kierowcy i dowódcy patrolu rozmieszczone były niesymetrycznie. Pierwszy z nich montowano przy pomocy stopki i uchwytu sprężynowego z prawej strony przedziału kierowcy (pionowo), zaś drugi uchwyt składający się z dwóch wsporników i paska skórzanego ze sprzążką wpisano w tylną ścianę przedziału kierowcy (poziomo).

 

 

Umieszczony z tyłu wozu przedział ładunkowy stanowił również konstrukcję drewniano-stalową, kształtem zbliżoną do tylnego nadwozia popularnego wozu FP 508 III w wersji furgon. Gross szkieletu stanowiły elementy z dębiny i jesionu, natomiast ścianki wykonano ze sklejki, a wnęki kół tylnych osłoniono blachą. Wnętrze przedziału wraz z podłogą z desek sosnowych pomalowano farbą koloru ochronnego, a w samą podłogę wpuszczono skrzynkę blaszaną chroniącą akumulator. W modelowym egzemplarzu drzwi do kabiny kierowcy zakrywane były  jedynie brezentową opończą, w późniejszych samochodach łączności wprowadzono już drzwi połówkowe, w których górną część przesłaniano brezentową okiennicą rozpiętą na metalowym stelażu wyposażoną w celuloidowe okienka. Co ciekawe drzwi otwierały się odwrotnie niż w standardowych modelach PF 508. Przednia szyba posiadała dwie wycieraczki montowane przy górnej krawędzi niedzielonej szyby oraz lusterko wsteczne. Na dachu kabiny znajdował się uchwyt do montażu zwijaka kablowego wz. 38 wykorzystywanego podczas zwijania linii telefonicznych. Dzieląca przedziały pojazdu ściana posiadała prostokątne okienko. Wzdłuż otwartej część ładunkowej nadwozia zamontowano dwie dwuosobowe ławki w drewnianymi oparciami przytwierdzonymi wspornikami do burt wozu. Pod nimi umieszczono schowki na sprzęt łączności i najprawdopodobniej również na rzeczy osobiste załogi. Skrzynia ładunkowa kryta była brezentową opończą rozpinaną na 3 metalowych pałąkach i przypinaną do dachu i boków wozu za pomocą zapinaczy. Składane pałąki-podpory budy brezentowej przewożono po zewnętrznej stronie desek oparciowych. Co ciekawe przynajmniej część z wozów telefonicznych PF 508/518 wyposażono w budy brezentowe pomalowane w barwy ochronne. Wejście na skrzynię ładunkową odbywało się z tyłu wozu poprzez umieszczone na środku tylnej burty wycięcie zamykane brezentowa przesłoną. Również na tylnej ścianie wozu znajdowały się analogiczne do dachowego uchwyty do zwijaków kablowych służące do rozwijania linii w czasie marszu. Pomiędzy kabiną kierowcy, a przedziałem ładunkowym po obu stronach wozu zamontowane były metalowe uchwyty-korytka do przewozu tyczek służących do rozstawiania linii telefonicznych (około 20 sztuk z każdej strony) oraz tyczkę z rososzką. W czasie transportu tyczki dodatkowo przypinano do wozu dwoma skórzanymi pasami. Zarówno samochód telefoniczny jak i przyczepka telefoniczna wz. 37 wyposażone były w błotniki przedłużone gumowymi chlapaczami.

 

Etat patrolu:

  • d-ca patrolu (kapral, kb+bagnet),

  • rękawicowy (st. strzelec, kb+bagnet),

  • tyczkowy (st. strzelec, kb+bagnet),

  • zwijakowy (strzelec, kb+bagnet),

  • kierowca (strzelec, kb+bagnet),


Dane:

  • jednostka napędowa: gaźnikowy, 4-cylindrowy, 4-suwowy, dolnozaworowy silnik FIAT 108 (PZInż 117) chłodzony cieczą o pojemności skokowej 995 cm3 i stopniu sprężania 6:1. Moc 24 KM (17,7 kW) przy 3600 obr./min.

  • ogumienie: Polska Opona Stomil o wymiarach 5,5x15” lub 5,5x16”

  • wymiary ogólne: długość 3 540 mm, szerokość 1 580 mm,  wysokość  1 460 mm, prześwit 320 mm, szacowana długość zestawu z przyczepą 6 120 mm, długość przyczepy 2580 mm,

  • masa własna: ok. 950 kg,

  • prędkość: maksymalna 65 km/h, z przyczepą 55-60 km/h,

  • zużycie paliwa: 10-12 litrów / 100 km (szosa),

  • nośność użytkowa: 400 kg ( w tym

  • wyposażenie specjalne: telefony polowe, 8 bębnów kabla telefonicznego typu „A”, 40 tyczek podporowych wraz ze złączkami (zbliżone do wyposażenia konnego wozu telefonicznego wz. 37Ł),

  • masa samochodu: 1 030 kg

  • masa sprzętu łączności: 285 kg

  • masa obsługi (5 osób): 450 kg

  • dostępny kabel telefoniczny: do 10 000 m

  • wydajność pracy zespołu: ok 10-15 km/h (możliwość pracy z wozu),

  • prędkość marszu: do 65 km/h (koła ogumione 16x5,5”),

  • zasięg (1 JN): do 350 km

  • średnia wartość paliw na 100 dni pracy (st. pokojowa): 980 zł

  • koszt: 9 356 zł