Rekonstrukcja » Galeria postaci

Instruktor pokładowy WOS w Bydgoszczy – maj 1939 r.
Instruktor pokładowy WOS w Bydgoszczy – maj 1939 r.


W efekcie przeprowadzonych desantów próbnych wykonanych przez Wojsko Polskie na lotnisko Okęcie oraz na Wołyniu w 1938 r., armia zaangażowała się w tworzenie formacji spadochronowych. W maju 1939 r., na lotnisku w Bydgoszczy utworzono pierwszy w Polsce Wojskowy Ośrodek Spadochronowy (WOS). Jego zadaniem było wyszkolenie spadochronowe kandydatów do planowanych jednostek spadochronowych. Sformowano wydzielony dyon z 4. pułku lotniczego w Toruniu. W skład dyonu wchodziło 5 samolotów Fokker F.VII/3m, używanych na potrzeby WOS.


Komendantem WOS został mjr obs. Władysław Tuchółko. Transportem powietrznym dowodził kpt. pil. Feliks Kulesza. Na instruktorów szkolenia wojskowo-specjalistycznego powołano por. piechoty Jerzego Góreckiego, ppor. saperów Jerzego Sigenfelda i ppor. łączności Wacława Malinowskiego, a szkolenie spadochronowe powierzono instruktorom cywilnym: Feliksowi Zacharskiemu i Antoniemu Grabowskiemu.


Kadra WOS szkoliła oficerów i podoficerów piechoty, łączności i saperów w zakresie skoków spadochronowych oraz dywersji. Prowadzono także próby ze sprzętem przeznaczonym dla wojsk spadochronowych takim jak radiostacje, zasobniki zrzutowe, sposoby zrzucania broni ciężkiej. Ćwiczono walkę wręcz, strzelanie oraz sposoby niszczenia obiektów.


Pierwszy turnus szkolenia rozpoczęto 1 maja 1939 r. Drugi rozpoczęto 7 sierpnia 1939 r. Trzeci turnus planowano na 9 października 1939 r. Natomiast na luty 1940 r. zaplanowano sformowanie pierwszego batalionu spadochronowego.


Sylwetka przedstawia podoficera Wojskowego Ośrodka Spadochronowego w stopniu plutonowego saperów. Saperzy byli najliczniejszym korpusem wśród wyspecjalizowanej kadry przeszkolonej do skoków spadochronowych. Plutonowy pełni funkcję instruktora pokładowego, potocznie zwanego „wykidajłą” - instruktora odpowiedzialnego za prawidłowe wykonanie skoku, porządek opuszczania samolotu oraz „pomagającego” opuścić maszynę. Plutonowy umundurowany jest w kurtkę sukienną wz.36 oraz spodnie sukienne wz.37. Na to założony płaszcz sukienny wz.19 – na kołnierzu paski w barwach saperów. Choć do skoków spadochronowych przeznaczono specjalne kombinezony, jak wskazują zdjęcia, w praktyce instruktorzy swobodnie podchodzili to zagadnienia, co wykorzystaliśmy do przygotowania sylwetki.


Na nogach trzewiki skórzane. W stanie podoficer spięty jest pasem głównym. Na głowie skórzana czapka pilotka (w niektórych dokumentach zwana także „kominiarką”). Otwory na słuchawki zabezpieczone kawałkami filcu. Na czapce okulary lotnicze. Mapnik sztabowy używany do zaplanowania trasy lotu. Na plecach spadochron plecowy "Polski Irvin" typu N produkcji Wytwórni Balonów i Spadochronów w Legionowie. Plecakowe spadochrony tego typu przeznaczone były dla załóg balonów oraz do celów pokazowych. Zestaw nie zawierał spadochronu zapasowego i używany był przez instruktorów pokładowych, którzy nie mieli w planach stoku.


Sylwetkę przygotowaliśmy w oparciu o dokumenty zachowane w Wojskowym Biurze Historycznym oraz materiały zdjęciowe.


Przygotowanie merytoryczne i zdjęcia: Paweł Janicki
Sylwetkę zaprezentował: Gerard Rozumek