"Doktryna walki kawalerii rumuńskiej" - 1925

Biblioteczka » Kawaleria

"Doktryna walki kawalerii rumuńskiej" - 1925 - płkp Ilasievici

Płk Ilasievici – Doctrina luptei cavaleriei noastre.

Rômania Militara, Bukareszt, kwiecień 1925r.

Przegląd Wojskowy: Kwartalnik Poświęcony Wojskowej Myśli Obcej - 1927 - Streścił mjr. S. G. Ludwig.

Dzięki doświadczeniom nowoczesnej wojny, poglądy na kawalerję zmieniły się od 1914 roku znacznie. W zakresie środków zmiana ta polega na obdarzeniu kawalerji nowożytnej wielką siłą ognia. Lecz i w zakresie metod walki nastąpiły zmiany całkowite.

Regulaminy przedwojenne opierały walkę kawalerji na sile uderzenia. Działanie kawalerji miało skutek raczej moralny i manifestowało się w akcjach gwałtownych lecz krótkotrwałych, przyczem osiągnięte wyniki miały znaczenie najczęściej lokalne i nietrwałe. Często po walce zwycięzca był bardziej wyczerpany od zwyciężonego.

Według nowych poglądów, kawalerja jest równie jak piechota bronią o znacznej ciągłości działania, która, nie straciwszy nic na zdolności manewrowania, zyskała możność przeprowadzania długotrwałych akcyj zaczepnych i odpornych. Należyte wykorzystanie siły ognia zmusiło kawalerję do zmiany metod walki.

Doktryna walki kawalerji zawarta jest w obowiązujących regulaminach, mianowicie w regulaminach francuskich, przyjętych w wojsku rumuńskiem. Regulamin walki wielkich jednostek mówi (art. .22):

„Kawalerja walczy normalnie ogniem w szyku pieszym. Walka białą bronią w szyku konnym jest dziś możliwa tylko dla małych oddziałów i w szczególnych wypadkach“.

Artykuł ten ściśle ustala zwykła metodę walki kawaleryjskiej: pieszo, bronią palną. Tak walczy kawalerja spieszona. W swej całości działania bojowe kawalerji składają się jednak zarówno z walki pieszej, jak i z manewru konnego, który tę walkę poprzedza lub zakańcza. Z tego powodu art. 22 regulaminu jest dopełniony art. 25, w którym czytamy, że „organizacja kawalerji odpowiada podwójnej potrzebie: walce pieszej i manewrom konnym“.

Francuski regulamin kawalerji stawia więc zasadę: kawalerja porusza się konno a walczy pieszo. Rumuński Sztab Generalny znalazł formułę jeszcze szczęśliwszą, która ustala w sposób przejrzysty i ścisły doktrynę walki kawaleryjskiej. W broszurze Sztabu Generalnego p. t. „Wskazówki do rozwiązywania zagadnień taktycznych“ powiedziano:

„kawalerja walczy pieszo ogniem, a ruch konny poprzedza, popiera i wykorzystuje wyniki walki ogniowej".

Celem niniejszego studjum jest rozwinąć zasady ustalone przez Sztab Generalny dla tem łatwiejszego zrozumienia metod walki kawaleryjskiej.

W studjum tem mowa jest o:

technice walki kawaleryjskiej,
cechach charakterystycznych tej walki,
analogji między walką kawalerji oraz piechoty,
walce kawalerji w odniesieniu do jej zadań.

Zbadajmy pluton, który jest jednostką podstawową organizacji kawalerji.

Pluton konny składa się z 2 sekcyj (secti): w każdej po dwie grupy (grupę) po 8 względnie 6 jeźdźców, jedna grenadjerska, druga ręcznego karabina maszynowego oraz jedna grupa dodatkowa, grenadjersko-fizyljerska.

Pluton formuje się do boju pieszego w następujący sposób. Rzut bojowy (spieszony) złożony z dwóch sekcyj po 10 szeregowych, z dowódcą i jednym ręcznym karabinem maszynowym, ewentualnie wzmocnionych grupą dodatkową, złożoną z 6 grenadjerów. Rzut drugi - konnowodni pod dowództwem podoficera.

Z tego szyku bojowego plutonu wynika, że:

w walce pluton dzieli się na dwie części różne lecz związane z sobą, a więc prowadząc walkę trzeba pamiętać o nich obydwóch;
walka piesza plutonu kawalerji toczy się zupełnie identycznie jak walka plutonu piechoty. A więc wyszkolenie bojowe piesze plutonu kawalerji powinno być identyczne jak w piechocie.

Badając dalej walkę oddziałów kawaleryjskich - od szwadronu do pułku - widzimy zawsze trzy rzuty:

rzut pierwszy, bojowy, złożony z oddziałów spieszonych w linji bojowej i z bezpośrednich odwodów pieszych lub konnych,
rzut drugi—konnowodni,
rzut trzeci—odwód konny.

Szerokość frontu bojowego oddziałów, zależnie od sił użytych w linji, należy oceniać:

dla plutonu około 60 - 200 metrów (odcinek ten może być trzymany pod ogniem dwóch ręcznych karabinów maszynowych plutonu),
dla szwadronu z trzema plutonami w pierwszej i jednym w bezpośrednim odwodzie – 200 - 500 metrów,
dla pułku z trzema szwadronami w linji i jednym w odwodzie – 600 - 1000 metrów.

Powyższe liczby odnoszą się do działań oddziałów kawaleryjskich na wąskich frontach, przyczem w natarciu, gdy chodzi o działanie siłą, należy dążyć do zwężenia odcinków do granic minimalnych, zaś w obronie można wyznaczyć odcinki maksymalne.

Odcinki wyznaczone są biorąc pod uwagę zdolność oddziałów do walki przy zachowaniu ciągłości ognia. Na wąskich odcinkach walczyć będą oddziały tylko w ramach większych jednostek lub gdy samodzielnie przeprowadzać mają jakieś zadanie siłą.

Działając samodzielnie, oddziały mogą być częstokroć zmuszone do akcji na szerokich odcinkach. Weźmy naprzykład szwadron lub dywizjon kawalerji, przydzielony do dywizji piechoty. Wówczas działania podpadają pod inny rodzaj operacyj, mianowicie w dziedzinę osłony, mającej charakter akcji opóźniającej na kolejnych linjach oporu.

Charakter tych działań różni się znacznie od charakteru walki oddziału na wąskim odcinku. W walce opóźniającej pododdziały umieszczone są w punktach oporu, rozmieszczonych dalej od siebie i zapewniających utrzymanie krzyżowego ognia. Niema tu odwodów, a dowództwo jest zdecentralizowane.

Zasadą jest tu: maximum ognia w pierwszej linji. Ogień otwierany będzie na duże odległości, by zmusić nieprzyjaciela do rozwinięcia się - potem, we właściwej chwili, oderwanie się od nieprzyjaciela i zajęcie nowej pozycji. Taka walka opóźniająca będzie zwykłym rodzajem walki małych jednostek, mających zadanie samodzielne.

Powróćmy do rzutu konnowodnych. Nie można określić miejsca, w którem znajdować się powinien ten rzut w czasie walki. Zależeć to będzie od różnych okoliczności. W natarciu, gdy przy pościgu konieczny będzie ruch konny, konnowodni znajdować się powinni możliwie najbliżej spieszonych oddziałów. W czasie akcji opóźniającej, gdy trzeba dać walczącym możność oderwania się jak najprędzej od nieprzyjaciela, konnowodni znajdować się powinni również niedaleko. W obronie konnowodni mogą być dalej, z uwagi na konieczność umieszczenia koni poza ostrzeliwanym obszarem. Wogóle w akcji o charakterze przewlekłym konnowodni znajdować się będą dalej, tworząc oddzielny rzut.

Każdy dowódca musi zawsze pieczołowicie pamiętać o konnowodnych. Powinni oni być stale zabezpieczeni przed ogniem nieprzyjacielskiej piechoty, osłonięci i zgrupowani należycie. Niezależnie od położenia, dowódca konnowodnych czuwać musi w pobliżu ich miejsca postoju.

----------------------------------------

W walca zaczepnej oddziałów kawaleryjskich rozróżniamy następujące fazy.

Z dala od ognia artylerji i działania lotnictwa nieprzyjacielskiego oddział posuwa się w szyku marszowym. W strefie ognia nieprzyjacielskiego oddział przyjmuje szyk rozproszony, rozczłonkowany na szerokość i głębokość. Jest to szyk kawaleryjskiego marszu zbliżania się. Należy pamiętać, że nawet gdy niema mowy o ogniu artylerji nieprzyjaciela, nieraz jednak przyjąć będzie trzeba szyk rozproszony z uwagi na ewentualne działanie lotnictwa lub celem lepszego wykorzystania przejść terenowych.

Skoro tylko oddział dostanie się w ogień nieprzyjacielskiej piechoty, nie może on dalej posuwać się konno. Trzeba zsiąść z koni i dalszy marsz zbliżania się do pozycyj wyjściowych odbyć pieszo.

Od tej chwili walkę prowadzi się według zasad bojowych piechoty.

Walką obronną na odcinkach normalnej szerokości prowadzi się również zgodnie z zasadami obronnego boju pieszego. Przy szerokich zaś odcinkach przeprowadzać trzeba manewr opóźniający.

Walkę wielkich jednostek kawaleryjskich prowadzi się według ogólnych przepisów walki wielkich jednostek, złożonych z różnych rodzajów broni.

W natarciu można rozróżnić następujące wypadki.

Gdy dywizja kawalerji zaatakować ma odosobnionego przeciwnika, będzie działała manewrem. Część dywizji, np. brygada, zatrzyma przeciwnika na linji punktów oporu, druga brygada wykona manewr, a trzecia pozostanie w odwodzie.
Gdy dywizja kawalerji ma zadanie działać siłą, czy to dla przełamania nieprzyjacielskiego szyku, czy też dla zdobycia ważnego punktu terenowego, to odcinek bojowy dywizji należy obliczać na 4 kilometry. Przy szerszym froncie, część dywizji kawalerji, użyta dla natarcia czołowego lub związania przeciwnika, działać może na pododcinku tej samej 4 kilometrowej szerokości.

Część dywizji wykonywa wysiłek główny, koncentrując maximum środków na obranym kierunku.

Odwód, złożony z oddziałów konnych - pułk lub brygada z artylerją i dywizjon samochodów pancernych – pozostaje w dyspozycji dowódcy.

Przy takich operacjach, zależnie od szerokości frontu natarcia, należy rozdzielić artylerję w ten sposób, by możliwa była koncentracja ognia na ten odcinek, na którym dokonany ma być główny wysiłek.

Fazy rozwoju bitwy będą następujące.

W pobliżu nieprzyjaciela dywizja kawalerji maszeruje w dwóch lub więcej kolumnach. Skład poszczególnych kolumn zależy od przewodniej myśli manewru.
W ogniu artylerji lub gdy ogień ten zagraża, dokonywa się marszu zbliżania. Dywizja przybiera wówczas szyk rozproszony na szerokość i głębokość. O ile to tylko możliwe, powinna wielka jednostka kawalerji wykonać ten marsz zbliżania w nocy.
Z pozycyj wyjściowych wykonywa się natarcie zgodnie z wydanemi rozkazami. W ogólnych zarysach, natarcie to odbywa się według zasad regulaminów bojowych piechoty.

Walka obronna dywizji kawalerji ma następujący przebieg. Na wybranej pozycji obronnej wyznacza się linje krzyżowych ogni. Pozycje te dzieli się na pododcinki brygadowe. Zależnie od szerokości frontu, stawia się w pierwszej linji dwie do trzech brygad: gdy cały odcinek nie przekracza 7 km, umieszcza się dwie brygady w linji i jedną w odwodzie, przy szerszym froncie wszystkie trzy brygady idą na pierwszą linję, dowództwo będzie wówczas zdecentralizowane brygadami.

Jeżeli szerokość frontu przekroczy 9 km, wówczas walka obronna zamieni się w manewr opóźniający, bez utrzymania ciągłego frontu, z przykryciem pewnych tylko kierunków.

Na pododcinkach brygadowych oddziały szykują się wgłąb celem zapewnienia ciągłości ognia na linji oporu, względnie dla przeciwstawienia się napastnikowi, któremu udało się przerwać pozycję obronną.

O zachowaniu się konnowodnych różnych oddziałów powiedziano już poprzednio.

W odwodzie dywizji zachowane będą bataljony piechoty, kompanje cyklistów i jakaś jednostka konna. Odwód ten może być potrzebny do przeciwnatarcia, a do tego najlepiej nadaje się piechota. Artylerję rozdziela się na pododcinki. Jeśli to tylko możliwe, dążyć się będzie do koncentracji ognia.

Rozwój bitwy obronnej odbywa się zgodnie z zasadami walki wielkich jednostek. Oddziały rzutu bojowego mają za zadanie zapewnić przy pomocy ognia nietykalność pozycji obronnej. Odwód dywizji będzie użyty albo dla podtrzymania walki, albo dla nawiązania linij ogniowych, tworząc zaporę nawprost miejsca, w którem nieprzyjaciel dokonał wyłomu lub, w wyjątkowych wypadkach, przechodząc do przeciwnatarcia, względnie, jeśli to możliwe, manewrując na skrzydła przeciwnika.

Zawsze pozostawia się pewien odwód konny.

Na zakończenie tego studjum walki wielkich jednostek kawaleryjskich zanalizujemy bitwą między dwiema dywizjami kawalerji.

Teren, na którym toczyć sie będzie bitwa, wybierze ten z dwóch dowódców, który z racji swego zadania lub pod wpływem działań przeciwnika będzie się musiał zatrzymać.

Uszykowanie do bitwy będzie następujące.

Rzut ogniowy, złożony z niewielkiej ilości spieszonej kawalerji i z oddziałów innych broni: piechoty, cyklistów, samochodów pancernych. Front tego rzutu musi być jak najszerszy, by zapobiec oskrzydleniu przez nieprzyjaciela. Rzut ten przedstawiać się będzie jako szereg wysepek ziejących ogniem, których łączność zapewniona będzie przez skrzyżowanie ognia.
Rzut ogniowy podlegać będzie jednemu dowódcy. Należy mu zapewnić poparcie jak największej ilości artylerji.
Za tym rzutem znajdować się będą oddziały konne, jako odwód bezpośredni pododcinka.

Odwód główny dywizji składać się będzie z jak największej ilości oddziałów konnych - aż do dwóch brygad – wzmocnionych artylerją i dywizjonem samochodów pancernych. Masa ta będzie rozczłonkowana i rozmieszczona w różnych punktach terenu, zależnie od myśli przewodniej dowódcy.

Bój rozwinie się w następujący sposób.

Jednostki rzutu ogniowego powstrzymywać będą oddziały nieprzyjacielskie atakujące z czoła. Odwody bezpośrednie tego rzutu służyć będą do wzmocnienia linji ogniowej i przeciwstawienia się loklanym próbom przełamania frontu. W razie lokalnego powodzenia i celem wykorzystania go, te konne odwody bezpośrednie będą mogły manewrować.
Odwód konny dywizji stawia czoło nieprzyjacielskim próbom oskrzydlenia.

Zarówno odwody konne pododcinka jak i odwody główne manewrują konno, walczą zaś pieszo, zsiadając z koni skoro tylko dojdą do pozycyj wyjściowych do natarcia lub do linji, na której powstrzymywany ma być atak nieprzyjaciela.

Z powyższych rozważań wynika, że w walce z kawalerją trzeba zachować w odwodzie jak najwięcej oddziałów konnych, gdyż manewr gra tu rolę najważniejszą. Nie zmienia to jednak w niczem zasad walki, które pozostają te same co w bitwie z piechotą.

Nawet w Walce z kawalerją liczbowo silniejszą i skłonną do kawaleryjskich ataków konnych, rozstrzygnięcia poszukiwać należy zawsze ogniem. Szarża konna, nawet silniejszej jednostki, nie ma żadnych szans powodzenia, jeżeli przywitać ją ogniem.

Zręczność dowódcy polega na jak najdłuższym wykorzystaniu manewru konnego, co pozwala zaskoczyć nieprzyjaciela, a następnie na spieszeniu oddziału do walki ogniowej przy najlepszem wykorzystaniu terenu.

Badając kawalerję wojsk sąsiednich: sowieckiego, bułgarskiego, węgierskiego stwierdzimy z łatwością, że będziemy mieć do czynienia z przeciwnikiem ruchliwym, pierwszorzędnej wartości bojowej, o znacznej zdolności manewrowej, wychowanym w duchu wybitnie zaczepnym.

W obliczu takiego nieprzyjaciela siła rumuńskiej kawalerji polegać musi na zręczności stosowania manewru konnego i wyzyskania posiadanych środków ogniowych do ostatecznych granic i z jak najlepszym wynikiem.

W bitwie między dwiema masami kawalerji o równej sile przewagę uzyska ta strona, która lepiej skombinuje siłę ognia z manewrem konnym.

Gdy się ma do czynienia z nieprzyjacielem silniejszym liczebnie, to kawalerja słabsza liczebnie nie powinna się dać wciągnąć w bitwę, gdyż wynik jej najczęściej jest korzystny dla strony silniejszej.

W tym wypadku przeprowadzać należy manewr odwrotowy dla opóźnienia nieprzyjaciela względnie dla odciągnięcia go od głównego zadania.

Nawet przy takim manewrze działanie opierać się będzie zawsze na ogniu i ruchu konnym.

Skłonność kawalerji do szarż konnych nie jest żadną zaletą i nie może zapewnić jej przewagi. Nawet najbardziej szalona szarża nie doprowadzi do niczego, jeśli spotka się z ogniem.

Szarża konna jest środkiem walki, który może być użyty tylko w wyjątkowo korzystnych wypadkach. Wówczas kawalerja ma możność błyskawicznie wykorzystać powodzenie. Regulamin dokładnie wylicza wypadki, w których można nakazać szarzę, a mianowicie w walce ze zdemoralizowaną piechotą oraz w ataku na artylerję w marszu. Daje to wyniki szybkie i decydujące.

W spotkaniu z kawalerją szarża użyta być może tylko wówczas, gdy powodzenie jest zgóry zapewnione i tylko w walce małych oddziałów.

----------------------------------------

Streszczając dotychczasowe rozważania, możemy wyciągnąć następujące wnioski:

ogień odgrywa rolę decydującą w działaniach kawalerji,
manewr konny, oddany na usługi ognia, da mu tę giętkość i elastyczność, które charakteryzują walkę kawaleryjską.

Ten specjalny charakter ujawnia się:

w zdolności kawalerji do wszczynania walki i obrony na szerokich frontach,
w manewrze odwrotowym i obronie kolejnych linij.

Podstawą walki kawaleryjskiej jest użycie ognia skombinowane z ruchem konnym. Dzięki temu sposobowi działania, jednostki kawalerji mogą sprostać wszelkim zadaniom jakie otrzymać mogą na polu bitwy.

Tą samą metodą można walczyć również z kawalerją mającą specjalne skłonności do szarż (kawalerja sowiecka).

Najważniejszą rzeczą jest pamiętać, że wartość ognia jest wprost-proporcjonalna do zdolności manewrowej kawalerji.

Porównywając walkę kawalerji z walką piechoty, możemy stwierdzić, że

sprzęt bojowy: karabiny, granaty, ręczne i ciężkie karabiny maszynowe, działa, wykorzystuje się analogicznie jak w piechocie.
Pluton kawalerji w szyku pieszym walczy według tych samych metod co piechota. Wyszkolenie kawalerji w walce pieszej musi być więc identyczne jak w piechocie.

Natomiast walka oddziałów kawaleryjskich od szwadronu w górę posiada charakter specjalny, różniący się wyraźnie od walk piechoty. A więc:

kawalerja walczy na szerokim froncie.
Szyk jej nie posiada jednak głębokości.
Występuje ona na jak najszerszym froncie, na krótki czas, gotowa do niezwłocznego wszczęcia walki.
Zdolność do łatwego przerywania boju pozwala kawalerji na wykonanie manewru odwrotowego, t. zn. opierania się na kolejnych linjach.

Większość bitew kawaleryjskich będzie miała charakter walki o czas, o ograniczonem trwaniu, z obroną kolejnych linij oporu. Co się tyczy charakteru walk, to nie będą one nigdy miały znaczenia rozstrzygającego, chyba, że ma być wykonany atak siłą.

Nie trzeba wymagać od kawalerji działań długotrwałych, nie należy umieszczać jej w okopach.

Streszczając: zasada walki kawaleryjskiej: „Kawalerja walczy pieszo ogniem i porusza się konno“ odpowiada całkowicie naszym poglądom i w zupełności czyni zadość dążeniu do jak najlepszego wykorzystania posiadanych środków.

Dzięki tej zasadzie kawalerja dzisiejsza staje się cennem narzędziem bojowem, którego zakres użycia na polu bitwy zwiększa się poważnie.

Streścił mjr. S . G. Ludwig

Opracowanie: Paweł Ludwiczak

wstecz