
Poniżej publikujemy dokument znajdujący się w zbiorach archiwalnych Wojskowego Biura Historycznego w Rembertowie, odnależiony przez członków naszego Stowarzyszenia. Zachowano pisownie oryginalną.
Jest to opis techniczny rogatywki wz.1919, uwzględniajacy późniejsze zmiany, przed wprowadzeniem nowej reogatyki wz.1927 r.
Rogatywka wykonywa się z przepisowego sukna mundurowego, a odpowiadać powinna zatwierdzonemu i opieczętowanemu wzorowi. Kolor otoku odpowiada rodzajowi broni, względnie służby.
Rogatywka składa się: z wierzchu otoku, z tektury, daszka, podszewki, potnika, podpinki z suwakiem, dwóch małych guzików mundurowych i orzełka.
Wierzch składa się z 4 kwaterek /brytów/, jak na załączonej tabeli, łączących się ze sobą bokami przyprostokątni i przez stosowne zagięcie boków krańcowych tworzy się kwadratowe denko i okrągłe przejście do otoku. Kwaterki zszywają się ze sobą oraz z otokiem szwem zwykłym rozprasowanym, przyczem przednie zeszycia kwaterek umieszcza się symetrycznie nad daszkiem. Bok każdej kwaterki rogatywki. Wysokość wierzchu /w środku/ od otoku 6 cm.
Otok wykonywa się z jednego kawałka sukna. Zaszywa się z tyłu szwem zwykłym i usztywnia się wewnątrz tekturą grubości 1,1 – 1,2 mm. Szerokość otoku w stanie gotowym 5 cm, w zależności od wymiaru rogatywki. Z dołu otoku podwija się o 1 cm i ręcznie lub maszynowo przyszywa się do tektury.
Daszek fibrowy koloru „khaki” lub czarnego lakierowany winien być typu zatwierdzonego do rogatywek żołnierskich. Daszek przyszywa się do otoku wraz z potnikiem nićmi bawełnianemi Nr.0. lub Nr.1 pod kątem 35o.
Potnik wykonywa się z przepisowej ceratki i przyszywa się ręcznie do dolnej krawędzi otoku. W stanie gotowym wysokość potnika winna wynosić 4 cm, w stanie surowym 4,5 cm.
Podpinka skłania się z 2-ch pasków z cienkiej skóry szpaltowej za sztucznem liczkiem, wyprawy chromowej /ssak – źrebak/, lub cienki jucht /bukat/, koloru „khaki” lub czarnego szerokości 2 cm i 1-1,5 cm grubości. W stanie uszytym paski winny być 26,5 cm długie. Końcem jednego paska przewleka się przez poprzeczkę suwaka zachyla się na 2,5 cm i przeszywa się po bokach. Koniec zaś grubiego paska przewleka się przez suwak i zachyla się na stronę zewnętrzną suwaka i przyszywa go się jak pierwszy pasek. Połączenie pasków i ich rozciąganie uwidacznia się na wzorze.
Wolne końce pasków zaokrągla się i zaopatruje się dziurką o środnicy 2 mm do których zakładają się małe guziki mundurowe za pomocą drucików żelaznych 1 mm grubych i 5 mm długich w stanie złożonym. Temi guzikami podpinkę przymocowuje się do otoku nad daszkiem /5 mm od dolnego brzegu otoka/ symetrycznie jak uwidoczniono na wzorze.
Suwak /komplet składa się z 2-ch jednakowych klamerek/ winien być typu zatwierdzonego do czapek żołnierskich.
Denko oraz kwaterki podszywa się podszewką z przpisowej surówki. Podszewka pod denko ma wykrój kwadratowy; pod kwaterki podszewke również wykrawa się z jednego kawałka tkaniny która z jednej strony zszywa się z podszewką denka szwem zwykłym, a z drugiej strony przyszywa się do tektury otoku ręcznie, tworząc fałdy. *
Z przodu nad otokiem przytwierdza się na szwie orzełek.
Do szycia używa się nici koloru „khaki” nr 30 do daszka nici bawełnianych Nr.0 lub Nr.1.
Przeciętna waga 1 czapki 165 g, przy tolerancji +- 5%.
Do opisu załącza się tabela części składowych rogatywki, wymiarów i normy zużycia materjałów.
Przeciętne zużycie materjałów na 1 rogatywkę.
Sukna przepisowego na kwateri i otok – 11 cm. bież.
Sukna przepisowego kolorowego na otok – 376,60 cm2
Na podszewkę tkaniny bawełnianej surówki o szer. 71 cm – 18 cm bież.
Nici bawełnianych Nr.0 lub Nr.1 – 3 mtr
Guzików mundurowych małych – 2 szt.
Ceratki przepisowej na potnik – 300 cm2
Daszek fibrowy przepisowy – 1 szt.
Tektury – 330 cm2
Skóry chromowej koloru khaki na podpinkę 120 cm2, dla kawalerii /czarn./
Orzełek przepisowy do czapek żołnierskich – 1 szt.
Drutu do umocowania guzików – 12 cm
Zatwierdzam
Kierownik Biura Badań
/-/ Lewandowski płk.
Szef Departamentu VII. Intendent.
Norwid Neugebauer
generał dyw.
Warszawa, dnia 1 maja 1925 r.
* Celem usztywnienia przedniego rogu podkłada się od wewnątrz na szwie łączenia się z sobą dwu kwaterek, wąski pasek tektury z odpadków, szerokości 1,5 cm, a długości 6 cm, który przyszywa się z 4 ścięgami.
ZAŁĄCZNIKI
TABELA
Wymiarów rogatywki żołnierskiej
Obwód główny wielkości Nr. Nr. | Ilość procentowa | Wymiar denka w stanie gotowym | Wysokość otoku w stanie gotowym | Wysokość wierzchu w stanie gotowym | Wysokość potnika w stanie got | Uwagi |
53 54 55 56 57 58 59 |
5 10 25 30 15 10 5 |
18 x 18 18 x 18 18 x 18 18,4 x 18,4 18,8 x 18,8 18,8 x 18,8 19 x 19 |
5 | 6 | 1 |
Wyszczególnienie części składowych rogatywki
Nr. | Przedmiot | Szkic | Sztuk | Materiał | Uwagi |
1. | Kwaterka | ![]() |
4 | Sukno przepisowe | |
2. | Otok | ![]() |
1 | Sukno przepisowe | |
3. | Potnik | ![]() |
1 | Ceratka przepisowa | |
4. | Podszewka pod denko | ![]() |
1 | Przepisowa tkanina bawełniana na bieliznę żołnierską surówka | |
5. | Podszewka pod boki | ![]() |
1 | Przepisowa tkanina bawełniana na bieliznę żołnierską surówka | |
6. | Tektura | ![]() |
1 | Tektura 1 - 1,5 mm | |
7. | Daszek | ![]() |
1 | Fibra lakierowana koloru "khaki", dla artylerii i kawalerii koloru czarnego | |
8. | Podpinka z suwakiem | ![]() |
1 | Skóra chromowa koloru "khaki" , dla kawalerii i artylerii czarna | |
9. | Suwak | ![]() |
2 | Przepisowy suwak do czapek żołnierskich | |
10. | Orzełek | Przepisowy do rogatywek żołnierskich | 1 | Przepisowy orzełek | |
11. | Guziki małe | Guziki małe przepisowe do mundurów żołnierskich | 2 klamerki | Guzik przepisowy | |
12. | Drut żelazny do umocowania guzików | 12 cm drutu żelaznego 1 m/m. 12 cm grubego | Drut żelazny |