O historii jednostki w latach 1924 - 34 przeczytasz TUTAJ

Z dniem 31 marca 1936 r. pełnienie obowiązków dowódcy 1. paplot, w miejsce płk Feliksa Kamińskiego, przejął dotychczasowy zastępca ppłk Franciszek Mołodyński. Miesiąc później ppłk Mołodyński został przeniesiony na stanowisko komendanta CWAPlot, a dowództwo pułku objął ppłk Kazimierz Baran. Stanowisko zastępcy zaś mjr Franciszek Jórasz.

Rok 1936 rozpoczął się od zmian organizacyjnych, związanych z wyposażaniem artylerii przeciwlotniczej w nowe uzbrojenie. Szef Departamentu Artylerii rozkazał w grudniu 1936 r. przeorganizować 1. pułk następująco:

• 1 baterię przezbroić w armaty 40 mm wz.36,

• 2 baterię przenieść z 1 dyonu do 3 dyonu i przemianować na 9 baterię,

• utworzyć nowe 2 i 3 baterię uzbrojone w armaty 40 mm,

• uzupełnić etatowe 4, 5, 6, 7, 8 i 9 baterie do 4 dział,

• rozwinąć pluton łączności do baterii,

W ten sposób w 1 dywizjonie znalazły się armaty 40 mm, a w 2 dywizjonie armaty półstałe 75 mm wz.97/25. W 3 dywizjonie znajdowały się natomiast armaty samochodowe wz.18/24.

W lutym 1937 r. organizacja przedstawiała się następująco:

• dowódca pułku – ppłk Kazimierz Baran,

• z-ca dowódcy – mjr Franciszek Jórasz,

• kwatermistrz – mjr Wiesław Sokołowski,

• park samochodowy – kpt. Feliks Cydzik,

• bateria łączności – kpt. Stanisław Popowicz,

• bateria przeciwlotniczych karabinów maszynowych – por. Kazimierz Laskowski,

• 1 dywizjon – kpt. Stefan Sztukowski

  • 1 bateria – kpt. dypl. Antoni Mordasewicz,

  • 2 bateria – por. Zbigniew Luter,

  • 3 bateria – por. Józef Płodowski,

• 2 dywizjon – kpt. Wiktor Bogucki,

  • 4 bateria – por. Stanisław Głażewski,

  • 5 bateria – por. Leon Grzybowski,

  • 6 bateria - kpt. Stanisław Cypryk,

• 3 dywizjon – kpt. Kazimierz Mroziński,

  • 7 bateria – por. Stanisław Paszkiewicz,

  • 8 bateria – por Mieczysław Boenisch,

  • 9 bateria – por. Tadeusz Moszyński.

Dnia 23 sierpnia 1937 r. Minister Spraw Wojskowych nadał 1. pułkowi artylerii przeciwlotniczej imię honorowego szefa pułku marszałka Edwarda Rydza Śmigłego.

Dnia 1 lutego 1938 r. przeprowadzono kolejną reorganizację pułku. Nowy etat przewidywał: dowództwo, kwatermistrzostwo, pluton gospodarczy, baterię łączności, park samochodowy, baterię szkolną kierowców oraz 1 dyon (3 baterie 40 mm), 2 dyon (4 baterie armat półstałych 75 mm), 3 dyon (2 baterie samochodowych armat 75 mm), 4 dyon (4 baterie armat 75 mm wz.36ST). Obsada personalna była następująca:

• dowódca pułku – ppłk Kazimierz Baran,

• z-ca dowódcy – mjr Franciszek Jórasz,

• kwatermistrz – mjr Wiesław Sokołowski,

• park samochodowy – kpt. Feliks Cydzik,

• bateria szkolna kierowców – kpt. Stanisław Paszkiewicz,

• bateria łączności – kpt. Konstanty Adamski,

• 1 dywizjon – kpt. Stefan Sztukowski

  • 1 bateria – kpt. dypl. Antoni Mordasewicz,

  • 2 bateria – por. Zbigniew Luter,

  • 3 bateria – por. Józef Płodowski,

• 2 dywizjon – kpt. Wiktor Bogucki,

  • 4 bateria – por. Wacław Kamiński,

  • 5 bateria – por. Leon Grzybowski,

  • 6 bateria - por. Jerzy Offmański,

  • 7 bateria – kpt. Tadeusz Moszyński,

• 3 dywizjon – mjr Alfons Fengler

  • 8 bateria – por. Henryk Marczak,

  • 9 bateria – por. Jerzy Kuszewicz

• 4 dywizjon – mjr Aleksander Roman Boroński

  • 10 bateria – kpt. Mieczysław Boenisch,

  • 11 bateria – kpt. Władysław Gil,

  • 12 bateria – por. Tadeusz Dunicz,

  • 13 bateria – por. Stanislaw Soliwoda.

W związku z utworzeniem w Trauguttowie koło Brześcia nad Bugiem Centrum Wyszkolenia Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej, jesienią 1938 r. z 1. Pułku skierowano 13 baterię do formowanego tam 9. Dywizjonu art. plot.

W nocy z 22 na 23 września 1938 r. nakazano wstrzymanie zwalnianie żołnierzy starszego rocznika. Z 1 paplot oddano do dyspozycji dowódcy OPL Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Śląsk” 1 baterię armat 75 mm wz.36St oraz 2 baterie armat 40 mm. Jednostki wzięły udział w Operacji Zaolziańskiej.

Dnia 15 lutego 1939 nastąpiła ponowna reorganizacja 1. Pułku. Nowy etat obejmował: dowództwo, kwatermistrzostwo, pluton gospodarczy, baterię łączności, park samochodowy, baterię szkolną kierowców, 1 dyon (3 baterie armat 40 mm), 2 dyon (3 baterie armat półstałych 75 mm), 3 dyon (2 baterie armat 75 mm wz.37ST oraz 1 bateria armat samochodowych 75 mm), 4 dyon (3 baterie armat 75 mm wz.36ST). Obsada personalna na dzień 1 maja 1939 r. przedstawiała się następująco:

• dowódca pułku – ppłk Kazimierz Baran,

• z-ca dowódcy – mjr Franciszek Jórasz,

• II z-ca dowódcy – mjr Wiesław Sokołowski,

• park samochodowy – kpt. Feliks Cydzik,

• bateria szkolna kierowców – kpt. Stanisław Paszkiewicz,

• bateria łączności – kpt. Konstanty Adamski,

• 1 dywizjon – mjr dypl. Cezary Niewęgłowski,

  • 1 bateria – por. Władysław Szpiganowicz

  • 2 bateria – por. Zbigniew Luter,

  • 3 bateria – por. Józef Płodowski,

• 2 dywizjon – mjr Michał Chroł - Frołowicz

  • 4 bateria – por. Leon Światopełk - Mirski

  • 5 bateria – kpt. Czesław Gierałtowski

  • 6 bateria - por. Jerzy Mazurkiewicz,

• 3 dywizjon – mjr Alfons Fengler

  • 7 bateria – por. Wincenty Dąbrowski,

  • 8 bateria – por. Kazimierz Kasperkowicz

  • 9 bateria – por. Jerzy Kuszewicz,

• 4 dywizjon – mjr Aleksander Roman Boroński

  • 10 bateria – por Józef Maliszewski,

  • 11 bateria – kpt. Władysław Gil,

  • 12 bateria – por. Stanislaw Soliwoda.

W dniach 25 – 26 marca 1939 r. 1 i 4 dywizjon przeniesiono do nowych koszar znajdujących się na Wawrzyszewie (Boernerowo). Pozostałe oddziały pozostały w koszarach na Mokotowie.

W związku ze wzrostem napięcia międzynarodowego, dnia 11 kwietnia 1939 r. Inspektor Obrony Powietrznej Państwa nakazał zajęcie stanowisk ogniowych niektórym jednostkom artylerii przeciwlotniczej, w tym także 1. pułku. Dnia 17 kwietnia 1939 r. Dowódca OPL MSWojsk wyznaczył płk Kazimierza Barana na dowódcę czynnych środków OPL w Warszawie. Organizował on także swój sztab i Ośrodek Zapasowy nr 1. Miesiąc później oddziały bojowe otrzymały rozkaz powrotu do koszar. W Warszawie pozostała jednak 14 kompania reflektorów, gdyż rozważano podporządkowanie jej 1. pułkowi art. plot.

W sierpniu 1939 r. MSWojsk nakazało po raz kolejny zreorganizować jednostkę, tworząc jedną baterię armat półstałych 40 mm, przeorganizowaniu jednej baterii półstałych armat wz.97/25 w baterię armat półstałych 75 mm wz.37St oraz rozformowanie baterii szkolnej kierowców. Reorganizację miano rozpocząć z dniem 1 września i zakończyć 15 października 1939 r.

Mobilizacja alarmowa pułku rozpoczęła się 24 sierpnia 1939 r. Jednostka wystawiała według planu mobilizacyjnego:

• 1 dyon samochodowy artylerii plot,
• 11 dywizjon motorowy artylerii plot
• 101. - 103. dywizjony półstały artylerii plot typu II,
• 1 baterię ciągnikową art. plot.,
• 101. - 103. baterię półstałą artylerii plot typu 1,
• 8., 9., 18., 25. i 28. baterie motorowe artylerii plot typu A,
• 81. baterie motorowe artylerii plot typu B,
• Ośrodek Zapasowy nr 1,

Poza planem mobilizowano 101 – 110 plutony półstałe artylerii przeciwlotniczej.

Więcej o szlaku bojowym jednostek we wrześniu 1939 r. TUTAJ

Opracował Paweł Janicki w oparciu o:

- Z.Moszumański "1. Pułk Artylerii Przeciwlotniczej 1920-1939", Pruszków 2005.